ارزیابی توان هیدروکربن زایی سنگ های منشأ در منطقه دزفول شمالی به روش تعیین غنای مواد آلی با استفاده از نگار های چاه پیمایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

2 استاد، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

3 اداره ژئوشیمی، شرکت ملی اکتشاف نفت ایران

چکیده

در اکتشاف نفت، سنگ منشأ به عنوان مهم‌ترین بخش اصلی در یک سیستم نفتی، برای اکتشاف مواد هیدروکربنی در نظر گرفته می شود. سنگ های منشأ مقادیر قابل توجهی مواد آلی داشته و توانایی تولید نفت را در صورت رسیدن بلوغ کافی دارا می‌باشند. سنگ منشأ هیدروکربنی به سازندهایی اغلب از جنس شیل یا آهک ریزدانه اطلاق می‌گردد که در صورت رسیدن به بلوغ پنجره نفتی و گازی هیدروکربن تولید می‌کند. با استفاده از نگار‌های گاما، نوترون، چگالی، صوتی و مقاومت ویژه تحلیل و تفسیر یر روی چاه‌های مورد مطالعه ازطریق روش ∆ log⁡R می توان مقدار کربن آلی کل را محاسبه نمود. در این مقاله با استفاده از داده های دیجیتال نگار ها و تلفیق آن ها توسط نرم افزار (IP) Interactive Petrophysics، به نواحی حاوی کربن آلی در سازند پابده دست یافتیم. در این مطالعه از آنالیز‌های آزمایشگاهی برای تصدیق و راستی آزمایی مطالعه پیش رو استفاده گردید. نواحی دارای سنگ منشأ بالغ در سازند پابده توسط نگار‌های ذکر شده در چاه‌های سونگرد شرقی شماره a، شهیدان شماره b، دهلران شماره c یافت شد. با توجه به توالی تکرار شده توسط نگار گاما در همه چاهها در سازند پابده در چهار چاه سوسنگرد شرقی شماره a، شهیدان شماره b، دهلران شماره c و مهر شماره d و با مقایسه توالی در این چاه-ها، یافتن سنگ منشأ بالغ در چاه مهرd که فاقد داده‌های نگار‌ها به غیر از نگار گاما بود، فقط با استفاده از نگار گاما و با کمک از این توالی یافت شده از چاه‌های دیگر محقق شد. با توجه به تفاسیر انجام شده، بازه‌ی عمقی غنی از مواد آلی برای سنگ‌های منشأ در هر یک از چاه‌های مورد مطالعه شناسایی شده و نتیجه گردید که سازند پابده در چاه سوسنگرد شرقی شماره a دارای میزان بیشتری مقدار مواد آلی است که در محل تاقدیس نا‌بالغ است.

کلیدواژه‌ها


[1] Alavi, M., (2007). "Structures of the Zagros fold thrust belt in Iran". American Journal of Science v.307, pp.1064–1095.  
[2] Bordenave, M.L., Hegre, J.A., (2010). "Current distribution of oil and gas fields in the Zagros Fold Belt of Iran and contiguous offshore as the result of the petroleum systems". Geological Society London, Special Publications.v.330, pp. 291-353.
[3] Hunt, (1996). Petroleum geochemistry and geology, 2nd edition. W. H. Freeman and Company, pp. 743.
[4] Habibi, T., Nielsen, J.K., Ponedelik, A.A.,   Ruban, D.A., (2017)." paleogeoghraphical peculiarities of the Pabdeh formation (Paleogene) in Iran: new evidence of global diversity-determined geological heritage". Journal of African Earth Sciences.
[5] Jarvie, D. M., Morelos, A., and Han, Z., (2001), Detection of pay quality, Gulf of Mexico: Application of Geochemical techniques: Gulf Coast Association of Geological Societies Transactions, v. 54, pp. 151-160.
[6] J Espitalie (1997) Thermal cracking of kerogen in open and closed systems: determination of kinetic parameters and stoichi stoichiometric coefficients for oil and gas generation, elsevier .
[7] James, G.A., Wynd, J.G., (1965). "Stratigraphic nomenclature of Iranian oil consortium agreement area". AAPG bulletin v.49, N12, pp. 2182-2245
[8] Kamali, M. R., Mirshadi, A. A., (2004). Total Organic Carbon content determined from well logs using LogR and neuro fuzzy techniques. Journal of petroleum Science and Engineering, v. 45, pp. 141-148.
[9] Passey. Creaney, S., Kulla, B., Moretti, F. J., Stroud, J. D., (1990). A practical model for organic richness from porosity and resistivity logs. AAPG, v. 74, No. 12.
[10] Peters, K. E., (1986). Guidelines for evaluating petroleum source rock using programmed pyrolysis: AAPG Bulletin, v. 70, pp. 329.
[11] Schlumberger, (1989). Log interpretation Principles/ Applications, 8th printing Feb 1999.
[12] Sherkati, S., Molinaro, M., Frizon de Lamotte, F., Letouzey, J., (2005). "Detachment folding in the Central and Eastern Zagros fold belt (Iran): salt mobility, multiple detachments and late basement control". Journal of Structural Geology, v.27, pp.1680-1969.
[13] Tissot, B. P., Welte, D. H., (1984). Petroleum Formation and Occurrence. 2nd Edition. Springer-Verlag, New York.